Het hangt in de lucht... Het is aan het gebeuren!!
Open brief aan de deelnemers van het 13e duurzaamheidscafé van de gemeente Bussum(12 mei 2015). Een impressie van de avond en de dag erna.
Aan het slot van de avond waar ‘zomaar’ 60 mensen voor hun huis uitgekomen waren, vroeg de voortreffelijke voorzitter Jochum Jarigsma aan de aanwezigen met klem om te delen wat ze op hun hart hadden. Ik heb op dat moment niets gezegd omdat ik niet goed wist wat te zeggen. Toch brandt er een verhaal op mijn hart, vandaar deze open brief. Ik werd heel blij van de avond en meen patronen te herkennen…
Het thema van het 13e duurzaamheidscafé, dat door de gemeente Bussum wordt georganiseerd, was deze keer ‘Ons eten en de voedselketen’. Het ging over het slaan van de brug tussen burger en boer. Raphaël Hoogvliets hield daar een verhelderende inleiding over. Hierin werd voor mij duidelijk dat in de keten van ontwikkelaars (zaadveredelaars etc.), boeren, voedingsbedrijven als Unilever, retailers en consumenten, juist de twee partijen: consumenten(burgers) en boeren het slechts georganiseerd zijn, qua belangenbehartiging. Voor mij was de kern van zijn verhaal een pleidooi, om de brug tussen burger en boer te slaan, en voedingsbedrijven en retailers anders te positioneren.
Na deze boeiende inleiding kon aan vier tafels worden gesproken over:
De rol van de producent in de voedselketen. Daartoe was Krispijn van den Dries, een boer en oprichter van een boerencollectief in de Noordoostpolder aanwezig.
De rol van de retailer in de voedselketen. Daartoe was Eline Veninga, Category Manager bij versmarkt formule VanHeinde aanwezig.
De rol van de consument in de voedselketen. Met Barbara Bolt, oprichtster van de Bussumse Groenteclub.
De regionale economie in relatie tot voedsel en de toegevoegde waarde voor de regio, bijvoorbeeld via werkgelegenheid. Bij deze tafel was Raphaël Hoogvliets aanwezig.
Aan de tafel van de regionale economie werd ingebracht dat op grote schaal ondernemende, vaak jonge mensen, door slim om te gaan met afval, lokale op duurzaamheidsgerichte bedrijfjes beginnen.
Ondergetekende bracht in dat er een lokaal initiatief gaande is van een aantal enthousiaste burgers uit Bussum en Naarden. De intentie is om tot een breed gedragen beweging te komen, waarbij burgers, ondernemers, organisatie en overheid eendrachtig samenwerken aan het versterken van de gemeenschap. In het initiatief wordt de aandacht gericht op een paar speerpunten:
Een ontmoetingsplek, centraal in Bussum. Voor en door vrijwilligers gerund, waar je een lekkere hap kan eten, kop koffie kan drinken, allerhande activiteiten als het repair-cafe plaats kunnen vinden.
Activiteiten om de sociale samenhang te versterken en om een antwoord te geven op nu nog onzichtbare vragen van bijvoorbeeld een eenzame burger.
Een internetplatform om allerhande activiteiten die al gaande zijn beter vindbaar te maken voor burgers, kennis te verspreiden, en mensen in verbinding te brengen met elkaar.
Een lokale munt, om het samenspel tussen burgers, ondernemers, organisaties en overheid, verder aan te jagen. In Hilversum loopt een vergelijkbaar initiatief ‘de Gooische Gulden’ genaamd. In dit initiatief wordt merkbaar dat ook het politieke domein ingrijpend aan het ontwikkelen is, en dat de rol van de overheid in deze ontwikkeling fundamenteel aan het schuiven is.
Er kwamen de nodige soms zeer uiteenlopende ideeën voorbij aan het einde van de avond:
– “Laten we als bomen vervangen moeten worden binnen de gemeente dat doen met fruitbomen”, opperde iemand. Boer Krispijn zei: “ik lever het zaaigoed wel…”
– Iemand gaat uitzoeken welke supermarktondernemers in Naarden-Bussum franchisenemers zijn, die hebben vaak meer ruimte voor eigen beslissingen.
– “We kunnen ook bakken voor kruiden neerzetten in de wijken” opperde iemand. “Of in de Groene long een moestuin aanleggen”, opperde een ander.
Voor mij persoonlijk werd op het 13e duurzaamheid café duidelijk dat ook voedsel een prima ingang is om lokaal, bottum mensen te verenigen en letterlijk de handen uit de mouwen te steken. Op de avond werd voor mij voelbaar dat we door als burgers initiatief te nemen, niet alleen de verhoudingen lokaal opnieuw kunnen vormgeven, maar ook de voedselketen zoals die afgelopen periode gefunctioneerd heeft opnieuw kunnen vorm geven gestuurd vanuit onze invloed als burgers. Ik wil dan ook alsnog delen met de 60 aanwezigen (en met andere geïnteresseerde lezers) dat ik een extra speerpunt in het lokale initiatief ga inbrengen: voedsel.
Dat initiatief loopt al, onder andere in de vorm van de Bussumse Groenteclub. Goed initiatief Barbara. Ik had er al van gehoord. Ik doe graag mee met jullie. Leuk om de verbinding te maken!
Op deze lijn doordenkend kwam ook op, dat het leuk zou zijn om een speerpunt te maken rond energie in Naarden en Bussum.(“samen zijn we slimmer, besparen we energie, en wonen we comfortabeler”, schrijven de initiatiefnemers van Meentkracht in de Hilversumse Meent). Wie voelt zich hiertoe aangesproken?
De dag erna had ik een bijeenkomst met een ander groepje enthousiastelingen van het Center for Human Emergence (CHE). Sinds 2008 ben ik met een groep mensen bezig om een politiek te ontwerpen die uitgaat van samenwerking en niet van strijd. In deze kring zitten mensen die zowel internationaal, landelijk, provinciaal en lokaal actief bezig zijn met deze vraag. Ik bracht tijdens deze bijeenkomst mijn ervaringen in van het Naardense/Bussumse initiatief en het duurzaamheidscafé. Frappant was, dat de anderen soortgelijke verhalen hadden vanuit hun omgeving. Als je op internet op sites bijvoorbeeld kijkt naar Nederland Kantelt, of de sites van de VNG over lokale democratie. Het borrelt en bruist overal! Er lijkt een verbinding te ontstaan tussen individuele bewustwording(IK, Win) gezamenlijke bewustwording (WIJ, Win-Win), samenwerken, in organisaties, stelsels) afgestemd op het geheel (HET, Triple Win)
Ook de ontwikkelingen rond de burgemeester en het politieke functioneren van de raad en de coalitie, die juist de dag na het 13e duurzaamheid café naar buiten kwamen, passen naar mijn idee in deze ontwikkeling (zonder daar inhoudelijk een oordeel over te hebben): alles wat aan verhoudingen of persoonlijk functioneren niet klopt of spanningsvol is wordt zichtbaar en vraagt om fundamentele aandacht en inspanning, om daarmee samenwerking op een hoger bewustzijnsniveau te brengen.
Opnieuw werd ik heel blij: onze constatering was: “er hangt iets in de lucht… Het is aan het gebeuren!”
Peter van der Vliet
Een enthousiaste burger uit Naarden