Het zwaard van luisteren

Mijn nieuwjaarswens 2011.
Vanochtend, eerste kerstdag 2010, werd ik wakker met de zin: “Het zwaard van luisteren…” Dat gaf me een prettig, rustig gevoel. Of er eindelijk dingen in elkaar pasten. Ik vroeg me af terwijl ik rustig wakker werd, en Patty naast me nog in een diepe slaap was, hoe ik op deze zin kwam. Hij was er ineens… en dat op de ochtend van eerste kerstdag….
Mijn gedachten gingen terug naar twee voorvallen eerder dit najaar.
De eerste was tijdens een bijeenkomst waar de begeleider de vraag stelde: “Welk zwaard bied je aan aan de wereld?” . Hij gebruikte daarbij het beeld van de ridders in de middeleeuwen en haalde dat naar deze tijd, waarbij de vraag is met welke middelen jij in deze wereld voor het goede strijdt…
Het tweede voorval was tijdens een bijeenkomst met een aantal collega’s waarbij de begeleidster de opmerking maakte: “als ik jullie zo hoor spreken, lijken jullie net een stel spirituele ridders…”
Deze twee voorvallen brachten weer een paradox in mij naar boven waar ik al een aantal jaren over nadenk. Waarbij de vraag voor mij is: hoe kan ik de strijder in mezelf verbinden met de liefdevolle. Hoe kan ik de neiging om er op af te gaan als er onrecht is of dreigt, combineren met de liefdevolle insteek, waarbij ik alleen maar liefdevol hoeft te zijn.

In de zin “het zwaard van luisteren” wordt de paradox prachtig verwoord, zoals ik afgelopen periode heb gemerkt hoe krachtig het is om eenvoudigweg te luisteren. Om de vraag te stellen: “Vertel eens….” En dan met volle aandacht te luisteren naar de ander. Te luisteren wat hem of haar beweegt of raakt. Om gewoon te luisteren ook als ik in een beschreven situatie heel wat anders zou doen. Te luisteren zonder oordeel en de ander zijn verhaal laten doen. Zonder, als de ander iets vertelt wat ik herken, ook mijn eigen verhaal te willen vertellen. Op deze manier mijn wereldbeeld te stretchen, uit mijn comfortzone te komen. Het geeft verbinding. Het maakt helder hoe een situatie is voor iemand, of hoe hij of zij de situatie beleefd heeft. Ik heb ervaren dat luisteren heel krachtig is.

Ik dacht, terwijl ik daar zo rustig lag te soezen op deze eerste kerstdagochtend, terug aan de bijeenkomst eerder dit najaar, waar het boek van Wim Huijzer en Bert den Boer “Onbegrensd ” gepresenteerd werd. Dit boek gaat over verhalen van mensen uit allerlei landen die in Nederland wonen en leven. Over wat hun verlangen is, en hoe dat beïnvloed is door hun culturele identiteit. Tijdens deze bijeenkomst nam op een bepaald moment één van de aanwezigen het woord in het kleurrijke gezelschap. Ze deed een hartenkreet, dat ze het op dit moment heel moeilijk vond in Nederland. En heel zwaar. Dat ze heel bang was voor wat er zou kunnen gaan gebeuren, dat ze heel vaak onheus bejegend werd en het gevoel had zich vanwege haar etnische achtergrond te moeten verdedigen. Waarna ze opriep tot actie aan de aanwezigen. De presentator van de bijeenkomst liet een kleine stilte vallen, waarna hij verder ging. ik voelde me bij deze emotionele oproep ongemakkelijk en bedacht de volgende ochtend dat het moment van de kleine stilte het moment was geweest om op te staan en de vraag te stellen: “Goh, vertel eens….” en de vrouw op deze wijze uit te nodigen haar verhaal te doen, en te zorgen dat wij als overige aanwezigen daar rustig naar zouden luisteren. Wat zou er dan gebeurt zijn, wat een gevoel van verbondenheid had dat vast opgeleverd. De vrouw was zichtbaar geworden met haar verhaal…. op deze wijze was misschien duidelijk geworden dat de oplossing voor vragen niet alleen in de actie van morgen ligt, maar ook in het hier en nu simpelweg luisteren naar elkaars verhaal ligt. Wat een krachtig wapen…..
“Het zwaard van luisteren……”

Ik wens jullie een luisterrijk 2011 toe.

Peter van der Vliet.